Hoge podoplanine-expressie is geassocieerd met een verhoogd risico op veneuze trombo-embolie
Een hoog expressieniveau van podoplanine in primaire maligne hersentumorcellen is geassocieerd met een toegenomen risico op veneuze trombo-embolie (VTE). Er werd een hogere trombocytenaggregatie, een lager gehalte trombocyten in perifeer bloed en hogere niveaus D-dimeren waargenomen in monsters die genomen waren van primaire hersentumoren die podoplanine tot expressie brachten.
Podoplanine is een transmembraan glcyoproteïne dat trombocyten activeert via de C-type lectine receptor type 2 (CLEC-2) op het oppervlak van de trombocyt. Podoplanine is een marker voor lymfatische endotheelcellen en komt frequent hoog tot expressie in primaire hersentumoren. Een hersentumor is een van de typen kanker die een hoog risico op VTE met zich meebrengt voor de patiënt. Uit een meta-analyse bleek dat de incidentie van VTE bij patiënten met een hersentumor 10-20% per jaar bedraagt.1 De hypothese is dat podoplanine op hersentumorcellen de trombocyten activeert, wat leidt tot hypercoagulabiliteit en uiteindelijk tot de ontwikkeling van VTE.
Om deze hypothese te testen hebben Riedl en collega’s alle beschikbare hersentumorsamples van hersentumorpatiënten in de Vienna Cancer and Thrombosis Study (CATS) onderzocht. CATS is een prospectieve, observationele cohortstudie met patiënten met nieuw gediagnosticeerde kanker of progressieve ziekte. Het cohort van hersentumorpatiënten bestond uit 213 patiënten met een mediane leeftijd van 55 jaar. Bijna 63% was man, 71,4% had een glioblastoom/gliosarcoom, 17,8% een anaplastisch glioom, 4,7% een laaggradig glioom en 6,1% een andere tumor. Op de hersentumorsamples werden immuunhistochemische kleuringen gedaan voor podoplanine en het eiwit CD61 dat op de oppervlakte van trombocyten tot expressie komt.
De follow-up periode bedroeg 2 jaar. In deze periode ontwikkelende 13,6% van de patiënten VTE. In 151 (70,9%) tumorsamples was sprake van podoplanine-expressie (33 hoge, 47 gemiddelde en 71 lage expressie).2 Patiënten met podoplanine-positieve tumoren hadden een laag trombocytenaantal in het perifere bloed en hoge waarden van D-dimeren, wat correleert met een verhoogde stollingsneiging. In een Cox regressie-analyse was hoge podoplanine-expressie geassocieerd met een toegenomen risico op VTE (HR voor hoge versus geen podoplanine-expressie: 5,75; 95%-BI 1,71-19,27; p=0,005). Deze correlatie was onafhankelijk van leeftijd, geslacht en tumorgraad (HR 5,71, 95%-BI 1,52-21,26; p=0,010). De door podoplanine-positieve glioblastoomcellen geïnduceerde trombocytenaggregatie, gemeten met lichttransmissie-aggregometrie, bleek dosis-afhankelijk te zijn.
Referenties
- Horsted F, West J, Grainge M. Risk of venous thromboembolism in patients with cancer: a systematic review and meta-analysis. PLoS Med 2012;9:e1001275.
- Riedl J, Preusser M, Posch F, et al. Podoplanin expression and intravascular platelet aggregates: the missing link between cancer and thrombosis in primary malignant brain tumors. Abstract S140, presented during EHA 2016, Copenhagen.
